ترکیب دلنشین نوروز و رمضان در المان‌های بهاری
المان «صلوات خاصه» امسال در شش‌نقطه شهر خودنمایی می‌کند که یکی از آن‌ها در سه‌راهی طرقبه و شاندیز و مشهد است. سازنده این المان به‌یادماندنی جعفر خلیلی است.
بنا‌بر رسم چند‌سال اخیر، المان‌های استقبال از بهار هم‌زمان با آغاز نوروز و نو‌شدن طبیعت مهمان شهر و محله‌مان شدند. شهروندان هم در این سال‌ها عادت کرده‌اند چشم‌انتظار بمانند تا ببینند که شهر در آستانه سال جدید چه تغییر‌اتی می‌کند تا برای خودشان تور المان‌گردی بگذارند و به عکس‌گرفتن مشغول شوند. شاهد حرفمان هم عکس‌های سلفی و خانوادگی است که زائران و مجاوران در‌کنار المان‌های شهری به یادگار می‌گیرند و از آن لذت می‌برند.
امسال منطقه ۹ با نصب حدود چهل‌المان و گل‌کاری به استقبال بهار رفته است که از‌جمله آن می‌توان به المان‌های «صلوات خاصه امام‌رضا (ع)» در سه‌راهی طرقبه، «اسماءا...» در میدان یادگاران، «هلال ماه» در ابتدای بولوار حافظ، «ماه و مرغ سحر» در میدان لادن، «درخت دوستی» در ابتدای بولوار کتاب، «سفالینه‌ها» در میدان دلاوران اشاره کرد. به‌سراغ هنرمندان و شهروندان رفتیم تا نظر آن‌ها را درباره المان‌های بهاری بدانیم.
تزیین شهر با صلوات خاصه امام رضا (ع)
المان دلنشین «صلوات خاصه» امسال در شش‌نقطه شهر خودنمایی می‌کند که یکی از آن‌ها در سه‌راهی طرقبه و شاندیز و مشهد است. سازنده این المان به‌یادماندنی جعفر خلیلی است که در پانزده دوره پیشین جشنواره هنر‌های شهری مشهد در بخش‌های مختلف المان، آذین‌بندی و نقاشی دیواری حضور داشته و امسال هم طرح‌های او در بخش‌های آذین‌بندی شهری و نقاشی دیواری پذیرفته شده است.
«صلوات خاصه امام رضا (ع)» اثر خلیلی در بخش آذین‌بندی شهری است. در این اثر صلوات خاصه به‌صورت خط کوفی با لیزر روی قوطی آهن نوشته شده؛ همچنین داخل نوشته‌ها بعد‌از رنگ آمیزی، کاشی‌کاری و دیواره‌های داخلی نیز با طرح گل و مرغ رنگ شده است.
خلیلی با اشاره‌به ویژگی‌های متمایز المان‌های بهاری امسال می‌گوید: رویکرد محتوایی المان‌های بهاری از سال گذشته به‌دلیل تقارن با ماه رمضان بیشتر سمت وسوی هنر اسلامی پیدا کرده است. البته این نگاه در همه دوره‌های جشنواره مدنظر بوده، اما می‌توان گفت از سال گذشته پررنگ‌تر شده است؛ بنابراین ویژگی متمایز جشنواره در دو سال گذشته، این است که از نمونه‌های کپی شده از آثار غربی که در سال‌های گذشته استفاده می‌شدند و جنبه فانتزی بیشتری داشتند، فاصله گرفته و به آداب و رسوم و فرهنگ ما در مشهد نزدیک‌تر شده است.
هدفمان تعامل با مخاطب است
«ماه و مرغ سحر» یکی دیگر از المان‌هایی است که بهار۱۴۰۳ در میدان لادن و چهارنقطه دیگر شهر مشهد جانمایی شده، المانی که ساخت آن برعهده نسرین شرفه است، هنرمندی که کارشناسی‌ارشد معماری دارد و در پنج‌سال گذشته با سازمان فرهنگی شهرداری مشهد همکاری داشته است.
او با بیان اینکه در بخش آذین شهری به‌دلیل مصادف شدن بهار و ماه رمضان بیشتر طرح‌ها به سمت سبک‌های ایرانی و اسلامی گرایش داشت، می‌گوید: المان «ماه و مرغ سحر» از ترکیب ماه‌های مختلف با ماه رمضان شکل گرفته است. داخل این ماه‌ها را با کاشی‌های رنگی پر کردیم که طرح‌ها و نقوش ایرانی‌سنتی دارند و جلوه‌ای بهارانه به این نقش‌ها می‌دهد و تداعی‌گر هم‌زمانی ماه مبارک رمضان با سال نو و بهار است.
شرفه از‌جمله هنرمندانی است که اعتقاد دارد یک اثر هنری باید هم تداعی‌کننده سنت‌ها باشد و هم چهره‌ای مدرن به خودش بگیرد. او توضیح می‌دهد: ما با نسل‌های مختلفی در شهر روبه‌رو هستیم. بی‌شک اگر طرحی صرفا سنتی باشد، جوان نمی‌تواند با آن ارتباط بگیرد و از سوی دیگر، اگر طرحی صرفا مدرن را هم ارائه دهیم، شاید برای نسل‌های قدیمی‌تر جذابیت آن‌چنانی نداشته باشد؛ به همین دلیل در طرح المان «ماه و مرغ سحر»، ماه‌ها را به‌صورت مدرن طراحی کرده‌ایم و تزیین داخل آن سنتی است؛ این یعنی تعامل با مخاطب.
گسترش فرهنگ مطالعه با «درخت دوستی»
یکی دیگر از المان‌هایی که در نوروز امسال حسابی حال مردم را خوب کرده، المان «درخت دوستی» است، المانی به طول پنج‌متر و عرض ۲.۵متر که در ابتدای بولوار کتاب جانمایی شده و حسین کهفی، مجسمه‌سازی که اصالت یزدی دارد، برای ساخت آن ۴۵روز وقت گذاشته و متریال آن از آهن و چوب و فایبرگلاس است.
در آثار هنری حسین کهفی که کارشناسی مجسمه‌سازی و کارشناسی ارشد پژوهش هنر دارد، درخت، نقش برجسته‌ای را ایفا می‌کند. این المان هم تنه یک درخت را نشان می‌دهد که شاخ و برگ و میوه دارد و یک فیگور انسان که بالای آن نشسته و درحال مطالعه کتاب است.
وقتی از او می‌پرسم نام «درخت دوستی» از کجا می‌آید، در جواب می‌گوید: از این بیت حافظ که می‌گوید: «درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد / نهال دشمنی برکن که رنج بی‌شمار آرد». او در ادامه بیان می‌کند: به نظر من زندگی انسان و درخت شباهت زیادی به هم دارد، جوانه‌زدن، ریشه‌دواندن، گلبرگ‌دادن، تنومندشدن و میوه‌دادن همه مراحل زندگی یک درخت است که انسان هم آن‌ها را تجربه می‌کند و این موضوع، ایده اصلی من برای طراحی المان «درخت دوستی» است.
* این گزارش چهارشنبه ۱۵ فروردین ۱۴۰۳ در شماره ۵۶۴ شهرآرامحله منطقه ۹ و ۱۰ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
عکس گرفتن با عکس حسن یزدانی 
سازندگان و بانیان قدیمی‌ترین کاشی‌های حرم رضوی چه کسانی بودند؟ 